Dit boek vond ik in een minibieb.

Hoewel ik als kind al veel las, kan ik mij niet herinneren dat ik boeken van Thea Beckman heb gelezen. Zij is in de jaren '70 is gaan schrijven, dat is ook de tijd waarin mijn leeshonger toenam. Op een of andere manier heb ik haar boeken toen niet ontdekt.

 

Wat mij in dit boek over Saartje Tadema nieuwsgierig maakte: het gaat om een weesmeisje dat samen met haar broer in het Amsterdamse burgerweeshuis terecht komt, nadat in korte tijd beide ouders zijn overleden. Een jonger broertje is te jong voor het weeshuis en wordt eerst elders ondergebracht.

 

Ik vind het persoonlijk eerder een jeugdroman. Ik heb het echter gevonden met de sticker van een kinderzwerfboek erop.

 

Saartje gaat zelf pas op reis nadat dit boek afgelopen is, echter door haar leergierigheid en nieuwsgierigheid reist ze al veel eerder door het lezen van boeken. Onder andere het Dagboek van Schipper Bontekoe.

 

Tevens reisden anderen in dit boek wel of kwamen met mensen die reisden in aanraking. Bijvoorbeeld haar broer Dirk die op de scheepswerf ervaring opdeed om een goed scheepstimmerman te worden. Hij kwam in aanraking met matrozen en ronselaars van matrozen om voor de VOC en WIC opvarenden te vinden.

 

Daardoor staan er ook verhalen over het varen op de boten voor de VOC en WIC in. De verschillen aan boord worden door eerder aangemonsterde matrozen verteld.

Klaas, de vriend van Dirk, meer wil weten. Die wil het liefst de wereld zien. Terwijl Saartje haar broer dat in het geheel niet trekt. Klaas heeft uiteindelijk aangemonsterd op een VOC schip. Dirk mist zijn vriend, maar voelt zich verder op zijn gemak op de scheepswerf van de VOC.

 

Uiteindelijk weet Saartje een baantje als serveerster te bemachtigen. Bij de Herberg-op-het-IJ. De weeshuismoeder is er niet erg gelukkig mee, maar nadat de eigenaar van de herberg met zijn vrouw voor een gesprek is verschenen, wordt vlot haar nieuwe werk- en woonplek geregeld.

Saartje zal voortaan een eigen kamertje in de herberg bewonen. Het werk bevalt haar goed. Ze komt in contact met de vele reizigers die soms ook blijven overnachten in de herberg.

 

Van een van de vaste gasten van de herberg mag ze boeken lenen, die ze verslindt!

Op enig moment vindt ze een boek van een andere vaste gast die vanwege het tij snel vertrokken is. Het boek leest ze en bewaart ze tot de eigenaar van het boek weer terugkeert in het voorjaar.

 

Doordat Saartje uiteindelijk zich verlooft met een schipper, zegt hij haar toe haar mee te nemen op reis naar Zweden - voor hem een handelsreis - nadat ze zijn getrouwd. Om daarna samen met haar in zijn thuishaven Harlingen te gaan wonen.

 

Dit laatste is  een bijzondere "toevalligheid" die ik herken uit mijn genealogisch onderzoek. Ook daar wordt tussen Amsterdam en Harlingen gependeld om de zoveel tijd.

Mijn link met Amsterdam en een weeshuis heeft ook met dat onderzoek, dat ik al vanaf 2002 onder handen heb, te maken.

In mijn familie zijn er 3 kinderen in het Luthers weeshuis in Amsterdam terecht gekomen. Weliswaar 190 jaar na de tijd waar in dit boek over geschreven wordt. Echter, het Luthers weeshuis en de situatie daar wordt kort in dit boek aangestipt.

Omdat Thea Beckman gedegen onderzoek doet vóór ze een boek schrijft, geeft het mij toch een beeld van leven in een weeshuis.

 

Door deze reizen én het reizen in het boek vind ik het dan ook een boek wat zeker onder reizen in boeken thuishoort.

 

Een leuk boek óók voor volwassenen om te lezen als je van geschiedenis houdt.

Thea Beckman schrijft fantastisch, waardoor je blijft lezen is mijn ervaring.

 

Uiteraard zal dit boek weer verder reizen via een andere minibieb!

 

11 september 2021

 

Wianne Weurding